Systemisch begeleiden in het onderwijs

Omdat het anders kan en moet!  Het onderwijs is een dynamisch werkveld. Dagelijks komen er veel leerlingen, ouders, leerkrachten, onderwijsassistenten, leidinggevenden en ondersteunende medewerkers op de vele scholen bij elkaar en wordt er met elkaar samen gewerkt. Dat dit niet altijd soepel verloopt is niets nieuws.
We zien dat systemische interventies in het onderwijs steeds vaker ingezet worden om opheldering te krijgen over wat er precies speelt in een klas of team. Er is vraag naar en er is noodzaak om in het onderwijs meer systemisch bewustzijn te creëren. Met een opstelling wordt in een klas of team de onderlaag gauw zichtbaar, waardoor er direct mogelijke interventies helder kunnen worden. In tijden van lerarentekorten, hoge werkdruk, druk van buitenaf is het van groot belang dat het onderwijssysteem zo gezond mogelijk is. Het systemische perspectief is daar helpend en ondersteunend bij.

Als je als systemisch begeleider gaat werken binnen een school (organisatie), spelen jouw begeleiderschap, jouw bewustzijn hierop en hoe je dit vormgeeft een cruciale rol tijdens systemische interventies. Wanneer het je als begeleider lukt om echt naast de professional te staan, elkaar te versterken, echt te luisteren en de waarheid van het moment aan te nemen kan er verzachting en een waardevolle samenwerking ontstaan.
Wat we vinden van onszelf, van een leerling, een ouder, een collega heeft grote invloed op de kwaliteit van de relaties die we aangaan. Het helpt om deze oordelen te onderzoeken en hier open naar te kijken.

Waarom is deze bijscholing zinvol?
Om effectief en verbindend te werken als systemisch begeleider in een onderwijsomgeving, is het goed om meer te leren over de systemische eigenaardigheden die het domein ‘onderwijs’ met zich meebrengt. Het helpt je de dynamieken, de taal en systemische ordening in dit domein beter te begrijpen; het onderwijs is echt een ander domein dan een familie of organisatie. In het onderwijs, in een klas of team, komen dagelijks leden uit verschillende systemen samen en dit kan zorgen voor verstrikkingen op verschillende lagen. In een ideale wereld voelen alle leerlingen zich gezien, gehoord en gesteund op school. In werkelijkheid is dit niet altijd het geval. Als volwassenen kunnen we met behulp van het systemisch perspectief langzaam helderheid en rust brengen en in de klassen en teams. We willen zoveel mogelijk systemisch professionals ondersteunen in het toepassen van het systemische perspectief binnen het onderwijsdomein, daarom is er een bijscholing ontwikkeld specifiek gericht op het onderwijs.  

De inhoud
Tijdens de driedaagse bijscholing  ‘Systemisch begeleiden in het onderwijs’ leer je hoe je als systemisch begeleider binnen de school systemische werkvormen kunt inzetten. Je onderzoekt jouw houding als begeleider t.o.v. de casussen die je (bijvoorbeeld bij collega’s, ouders, leerlingen, studenten en klassen) tegenkomt in het onderwijsdomein. Tussentijds voer je waar mogelijk praktijkopdrachten uit, waarop we ook reflecteren tijdens de bijeenkomsten.

Op dag 1 staat jouw eigen begeleiderschap, jouw visie daarop en jouw kijk op het onderwijs centraal. We staan stil bij de wetmatigheden van het systemisch werken en maken een inhoudelijke vertaling naar het onderwijs.

Op dag 2 oefenen we met verschillende systemische werkvormen die je in klassen en teams kunt inzetten om onderliggende dynamieken zichtbaar te maken. Ook deze dag staan we stil bij wat dit van je vraagt als begeleider en is er ruimte voor het inbrengen van casussen en ervaringen uit de eigen praktijk.

Op dag 3 reflecteren we op praktijkervaringen en verdiepen we de kennis van jouw rol als begeleider. We breiden onze toolbox met systemische werkvormen en kennis nog verder uit. We zoomen tevens in op hoe een begeleidingstraject eruit kan zien, verborgen contracten, hoe je kunt observeren in een klas en wat dit van jou vraagt als begeleider.

Na afloop van de bijscholing:

• Heb je een vergroot bewustzijn op wie jij bent als begeleider in het onderwijs
• Kan je systemische werkvormen inzetten tijdens begeleidingstrajecten in een klas of team
• Heb je kennis van de wetmatigheden en kun je verstrikkingen herkennen in de onderwijscontext
• Heb je kennis van verborgen contracten en hoe die een begeleidingstraject in de weg kunnen zitten
• Je ontvangt een certificaat als je alle dagen aanwezig bent geweest. 

Voor wie?
Deze bijscholing is ontwikkeld voor professionals met een afgeronde opleiding op het gebied van systemisch werken en/of coaching. Deze bijscholing is een thematische verdiepingsslag op jouw systemische kennis en vaardigheden met het opstellingswerk in het onderwijsdomein.